၂၄.၁၂.၂၀၂၅.
Translated by Htwe Ko Tun
မကြာသေးမီရက်တွေအတွင်းက တောင်အာရှအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံနှစ်ခုဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတို့အကြား ဆက်ဆံရေးက အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြမှုတွေဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အချိန်မှာပဲ တစ်ပြိုင်နက်တည်း တင်းမာမှုတွေပါ ဖြစ်ပေါ်နေတာ တွေ့ရမှာပါ။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမြို့တော်ဒက်ကာမှာ ထင်ရှားတဲ့ ကျောင်းသားခေါင်းဆောင် ရှာရစ်ဖ် အော့စ်မန်ဟာဒီ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရမှုနဲ့ပတ်သက်လို့ အကြမ်းဖက်ဆန္ဒပြမှုများ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်ကစလို့ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒီမှာ နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းမှာ ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ဆန္ဒပြမှုတစ်ခုမှာတော့ ဟိန္ဒူအမျိုးသားတစ်ဦး အသတ်ခံရမှုက နှစ်နိုင်ငံအစိုးရတို့အကြား တင်းမာနေတဲ့ ဆက်ဆံရေးကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော အကျပ်အတည်းတစ်ခုဆီကို ရောက်စေခဲ့ပါတယ်။
အသတ်ခံရတဲ့ အမျိုးသားဖြစ်တဲ့ အသက် ၂၇ နှစ်အရွယ် ဒီပူချန်ဒရာဒတ်စ်ဟာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံရဲ့ ဟိန္ဒူလူနည်းစုဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အထည်ချုပ်စက်ရုံအလုပ်သမားတစ်ဦးဖြစ်ကာ သူ့ကို နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း မိုင်မန်ဆင်းမြို့မှာ လူအုပ်ကြီးက မြင့်မြတ်တဲ့ တမန်တော်မိုဟာမက်ကို စော်ကားပြောဆိုတယ်လို့ စွပ်စွဲပြီး ရိုက်နှက်သတ်ဖြတ်ခဲ့တာပါ။
ဒက်ကာမြို့မှာ အစ္စလာမ်အစွန်းရောက်တွေဟာ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က အိန္ဒိယကိုထောက်ခံတယ်လို့ စွပ်စွဲ သံသယရှိကြတဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နေ့စဉ်သတင်းစာနှစ်စောင်ဖြစ်တဲ့ The Daily Star နဲ့ Prothom Alo တို့ရဲ့ အဆောက်အအုံတွေကို ဖျက်ဆီးပြီး မီးရှို့ခဲ့ကြပြန်ပါတယ်။
ဟာဒီ အသတ်ခံရပြီးနောက်မှာတော့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ လူငယ်ခေါင်းဆောင်အချို့ဟာ အိန္ဒိယဆန့်ကျင်ရေး လှုံ့ဆော်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်လာပါတယ်။ မကြာသေးမီ ရက်သတ္တပတ်တွေမှာ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက ဒက်ကာရှိ အိန္ဒိယ မဟာမင်းကြီးရုံးသို့ ချီတက်ဆန္ဒပြသူတွေကို တားဆီးခဲ့ရပါသေးတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်ကလည်း လူအုပ်ကြီးက စစ်တကောင်းမြို့ရှိ အိန္ဒိယ လက်ထောက် မဟာမင်းကြီးရုံး အဆောက်အအုံကို ကျောက်ခဲတွေနဲ့ ပစ်ပေါက်ခဲ့ရာ အိန္ဒိယအစိုးရက မကျေမနပ် ဒေါသထွက်ခဲ့ကြပါ တယ်။ ရဲတွေက နောက်ပိုင်းမှာ ဒီဖြစ်ရပ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ လူ ၁၂ ဦးကို ဖမ်းဆီးခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ စွဲချက်မတင်ဘဲ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ပါတယ်။
ဒီလိုဖြစ်ရပ်တွေက အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေးအုပ်စုတွေရဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါ တယ်။ အိန္ဒိယမှာ တန်ပြန်ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက နယူးဒေလီရှိ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် သံရုံး အဆောက်အအုံအပြင်ဘက်မှာ ဟိန္ဒူအဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ရဲ့ ဆန္ဒပြပွဲကို တရားမျှတမှုမရှိလို့ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် အထည်ချုပ်စက်ရုံအလုပ်သမား ဒတ်စ်ကို ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်မှုက အိန္ဒိယဘက်ခြမ်းမှာ မကျေမနပ်ဒေါသဖြစ်မှုတွေကို ပိုလို့ဆိုးရွားစေခဲ့ပါတယ်။ ဒတ်စ်ကို လူအုပ်ကြီးက သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး သူ့ ရဲ့ အလောင်းကို သစ်ပင်မှာ ချည်နှောင်ကာ မီးရှို့ခဲ့ကြတာပါ။ သတ်ဖြတ်မှုဗီဒီယိုတွေကို လူမှုမီဒီယာမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မျှဝေခဲ့ကြပြီး နယ်စပ်နှစ်ဖက်စလုံးမှာ ဒေါသတွေ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်။
အိမ်နီးချင်းနှစ်နိုင်ငံက ဆက်ဆံရေးကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေတယ်လို့အပြန်အလှန်စွပ်စွဲနေချိန်မှာပဲ တစ်ချိန် က ရင်းနှီးခင်မင်တဲ့ သူတို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးသည် ပြန်လည်ပြုပြင်၍မရနိုင်အောင် ယိုယွင်းနေပြီလား ဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ ကြီးထွားလာနေပါတယ်။
တစ်ခါ ဖြုတ်ချခံလိုက်ရတဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟာစီနာကို အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း ခိုလှုံခွင့်ပေးထားတာနဲ့ သူ့အပေါ် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တရားရုံးက သေဒဏ်ချမှတ်ခဲ့တာတွေက အိန္ဒိယ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဆက်ဆံရေးကို စမ်းသပ်နေတာလား ယူဆစရာပါပဲ။
မကြာသေးမီရက်တွေအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက နယူးဒေလီအပါအဝင် မြို့အတော်များများမှာရှိတဲ့သံတမန်ရုံးတွေကို လုံလောက်သော လုံခြုံရေးမရှိလို့ဆိုကာ ပိတ်လိုက်ပြီး ဗီဇာဝန်ဆောင်မှုတွေကို ရပ်ဆိုင်းထားပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံစလုံးက သူတို့ရဲ့သံတမန်တွေအတွက် လုံလောက်တဲ့ လုံခြုံရေးကို မရရှိဘဲ ပျက်ကွက်တယ်လို့ အပြန်အလှန်စွပ်စွဲခဲ့ကြပါတယ်။
ဒါကြောင့်လည်း တောင်အာရှ အိမ်နီးချင်းနှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကတော့ အကြောင်းအမျိုးမျိုး ပေါ်အခြေခံလို့ တင်းမာလာနေတာက စိုးရိမ်ဖွယ်အဆင့်မှာရှိနေတယ်လို့ သုံးသပ်ရမှာပါ။
Ref- BBC
About the Author
