၂၆. ၁၂. ၂၀၂၂
Written by Phyo Wei
EAOs တွေ PDF တွေကို ဒေါ်လာသန်း ၄၀၀ ကျော် နည်းပညာထောက်ပံ့မယ်ဆိုတဲ့ NDAA ကို အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က လက်မှတ်ထိုးခဲ့တာနဲ့အပြိုင် ကုလသမဂ္ဂမှာ မြန်မာ့အရေးဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချမှတ်ခဲ့တာ၊ EU မှာ NUG အဖွဲ့ဝင်တချို့ကို အသိအမှတ်ပြုခေါ်တွေ့တာ စတဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီးတွေ အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ တင်းမာတဲ့ ဖိအားတွေက မြန်မာနိုင်ငံရေးကို အပြုသဘောမဆောင်တဲ့ ချည်းကပ်မှုတွေနဲ့ ပဋိပက္ခကြားကိုပဲ ထပ်ရောက်သွားဖို့ တွန်းပို့မှုတွေ မြင်နေရပြန်ပါတယ်။
တစ်ဖက်မှာလည်း အာဆီယံနိုင်ငံထဲမှာ အမေရိကန်၊ OIC၊ EU တို့ကို ထောက်ခံတဲ့နိုင်ငံတွေ မတက်ရောက်ဘဲ တရုတ်နွယ်တဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံတွေနဲ့ မြန်မာဘက်က SAC ဝန်ကြီးသုံးဦး အလွတ်သဘောဆွေးနွေးပွဲဟာ အာဆီယံနောက်ကွယ်က ချယ်လှယ်နေတဲ့ နိုင်ငံကြီးတချို့ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ပီပီပြင်ပြင် မြင်လိုက်ရသလို SAC ရဲ့ တာဝန်ယူမှုပြီးဆုံးလုချိန်ကာလတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် လုပ်ဆောင်တော့မဲ့အကြိုကာလတွေမှာ ၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဲဖျက်ဆီးနိုင်ရေးကို အားထည့်လုပ်ကြတော့မလားလို့ တွေးစရာဖြစ်လာတဲ့ ဒီရက်သတ္တပတ်မှာ NUG ကို အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်မပြုတဲ့ EU-ASEAN ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ကြေညာချက်တွေအကြောင်း၊ ကုလသမဂဆုံးဖြတ်ချက်ကို လက်မခံဘူးဆိုတဲ့ SAC နဲ့ အပြန်အလှန် ငြင်းဆန်မှုတွေပြုလုပ်နေကြပြီး ရှေ့မဆက်နိုင်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေအကြောင်းကို တင်ပြချင်ပါတယ်။
NUG ကို အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်မပြုတဲ့ EU-ASEAN ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ကြေညာချက်
EU-ASEAN ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ကြေညာချက်ကို ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်က ထုတ်ပြန်ရာမှာ NUG ကို မြန်မာပြည်ရဲ့ တရားဝင်ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အသိအမှတ်မပြုခဲ့သလို SAC ကိုလည်း ရှုတ်ချခဲ့တာ မရှိဘူးလို့ NUG က ထုတ်ပြန်လာပါတယ်။ EU-ASEAN ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ ပူးတွဲကြေညာချက်ဟာ အရေးပါတဲ့အချက်တွေကို ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့တာမရှိသလို ထုတ်ပြန်ချက်တွေဟာလည်း သာမန်ပါပဲ။
ဒီလိုမျိုးကြေညာချက်ဟာ ရွေးကောက်ပွဲကို ဖျက်ဆီးဖို့ အားထည့်နေတဲ့ NUG အတွက်တော့ မခံချိမခံသာဖြစ်ရသလို အမေရိကန်ရဲ့ NDAA၊ ကုလသမဂရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေက တကယ်ရောထိရောက်ပါ့မလား တွေးစရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ ဆုံးဖြတ်ချက် လက်မခံတဲ့ SAC
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ နယူးယောက်မြို့မှာ ဒီဇင်ဘာ ၂၁ ရက်က ကျင်းပတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုတစ်ရပ်ကို မဲခွဲချမှတ်ခဲ့ပေမဲ့လည်း ဒီဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို လက်ခံမှာမဟုတ်ဘဲ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ တည်ဆဲဥပဒေ၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေခံမူဝါဒ ရပ်တည်ချက်နဲ့ အညီပဲ ရပ်တည်ဆောင်ရွက်သွားမယ်လို့ SAC ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက တုံ့ပြန်လာပါတယ်။
ဒီတုံ့ပြန်ချက်မှာဆိုရင် ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုဟာ အကြမ်းဖက်မှုရပ်တန့်ဖို့ တောင်းဆိုထားပြီး SAC ရဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ တည်ဆဲဥပဒေတွေနဲ့အညီ ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်နေသလို အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်တွေ ကျုးလွန်နေတဲ့ တရားမဝင်အဖွဲ့အစည်းအဖြစ် ကြေညာခံထားရတဲ့ NUG နဲ့ PDF တို့ လုပ်ရပ်တွေကို ရှုတ်ချတားဆီးဖို့လိုတယ်လို့လည်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် အာဆီယံမူငါးချက်ကို ဆောင်ရွက်နေရာမှာ ဝင်မစွက်ဖက်ဖို့နဲ့ ၂ဝဝ၈ ခုနှစ်၊ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါအချက်တွေနဲ့အညီ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတတဲ့ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပပြီး အနိုင်ရတဲ့ ပါတီကို နိုင်ငံတော်တာဝန်လွှဲအပ်ပေးရေးအပါအဝင် ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်(၅)ရပ်ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ပြောလာတာ တွေ့ရပါတယ်။
အမေရိကန်၊ EU၊ OIC၊ အာဆီယံနိုင်ငံတချို့ရဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေကြောင့် ၂၀၂၃ ရွေးကောက်ပွဲကို မပျက်ပျက်အောင် ဖျက်ဆီးဖို့ ကြံရွယ်နေတဲ့ NUG နဲ့ တရုတ်၊ ရုရှား စတဲ့ နိုင်ငံကြီးတွေအပြင် အိန္ဒိယနဲ့ အာဆီယံနိုင်ငံအချို့ရဲ့ ထောက်ခံအားပေးမှုတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ပြီး အနိုင်ရသူကို အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမယ်ဆိုတဲ့ SAC တို့အကြား အားပြိုင်မှုဟာ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတာ မှန်ပေမဲ့ ဘုန်းကြီးလည်းသေ ရွာလည်းကျေဆိုသလို ဒီအားပြိုင်မှုတွေကြားမှာ နိုင်ငံနဲ့ ပြည်သူဟာ မြေစာပင်မဖြစ်ဖို့တော့ လိုအပ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပြည်သူတွေဟာ အစိုးရတာဝန်ယူသူတွေ ထွန်းလင်းဖို့ လောင်ကျွမ်းခံဘ၀ပျက်ခံရမဲ့ ဖယောင်းတိုင်တွေ မဟုတ်ပါဘူး။
အပြန်အလှန် ငြင်းဆန်မှုတွေနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ
ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီကိုသွားမယ်ဆိုသူတွေကြည့်လိုက်ရင် အားနည်းချက်အပြည့်နဲ့ပါ။ NUG ဘက်ကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း NUCC နဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်ပြီးတော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဖြစ်မြောက်အောင် ရေးဆွဲဖို့တောင် မစွမ်းဆောင်နိုင်တာ တွေ့ရသလို ခြေဥရေးမဲ့အဖွဲ့ကပါ နှုတ်ထွက်တဲ့အပြင် ကဏ္ဍစုံ၊ အဖွဲ့အစည်းစုံပါဝင်ရေးဆွဲဖို့ မတတ်နိုင်တာ တွေ့ရပါတယ်။ တစ်ခါ EAOs တွေကို ဆွဲဆောင်စည်းရုံးနိုင်သလားဆိုတော့လည်း မစည်းရုံးနိုင်တဲ့အပြင် ဒေသန္တရလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့လေးတွေရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေကိုတောင် မစုစည်းနိုင်တဲ့အကွဲအပြဲတွေကြောင့် ခိုင်မာတဲ့ အင်စတီကျူးရှင်းတစ်ခုကို အနိုင်ယူပြီး ခြေဥရှိတဲ့အစိုးရတစ်ရပ်အဖြစ် ရပ်တည်ပြနိုင်စွမ်းမရှိသလို တစ်ဖက်မှာလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲတွေဟာ အလွတ်သဘောတွေ့ဆုံဖို့တောင် မဖြစ်နိုင်ဘဲ အပြန်အလှန်ငြင်းနေရင်းနဲ့ အချိန်ကုန်နေတာကို အားမရစရာတွေ့နေရပြန်ပါတယ်။
တကယ်ဆိုရင် အနှစ် ၇၀ ကျော် လက်နက်ကိုင်တိုက်လာခဲ့သလို ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးကထောက်ခံပါတယ်ဆိုတဲ့ ကြွေးကြော်မှုတွေနဲ့ လက်နက်ကိုင်တာတောင် ဟိုနားတစ်ကွက် ဒီနားတစ်ကွက် အလစ်ချောင်းတိုက်ခိုက်နိုင်တာထက် ပိုမလာတဲ့အခြေအနေနဲ့ လက်နက်မဲ့ပြည်သူကို သူလျှို၊ ဒလန်ဆိုပြီး ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ရာမှာတောင် အနောက်ကပဲချောင်းပစ်ကြတဲ့ သတ္တိမျိုးနဲ့ နိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုင်ပြီး ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီရမယ်ထင်နေတဲ့ အယူအဆကို လက်လွှတ်ချိန်တန်ပြီဖြစ်ပြီး ကဏ္ဍစုံမှာ သေနတ်ကိုင် ကိုယ်ကျိုးရှာနေသူအားလုံးဟာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းစပေါ် တက်လာချိန်တန်ပြီထင်ပါတယ်။
ဒီလိုမျိုး တွေ့ဆုံ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုတွေကပဲ နိုင်ငံနဲ့ ပြည်သူတွေသွားချင်နေတဲ့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကို သွားနိုင်မှာဖြစ်ပြီး လက်နက်ကိုင်ပြီး ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီတောင်းနေသရွေ့တော့ ကြားထဲက လက်နက်မဲ့ပြည်သူတွေပဲ မီးရှို့ခံရွာတွေရဲ့ ပြာပုံကြားမှာ မျက်ရည်တွေတွေကျရင်း ကျိန်ဆဲနေရုံမှအပ ဘာကိုမှတတ်နိုင်ကြမှာမဟုတ်သလို ဒီလိုဖြစ်ရပ်တွေအပေါ်လည်း ကုစားပေးနိုင်ကြဖွယ်မရှိတော့တာမို့ ပြည်သူတွေကလည်း အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုတွေ အားပေးနေမဲ့အစား တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရေးကိုပဲ ပြန်လည်တောင်းဆိုသင့်ချိန်ရောက်နေပါပြီလို့ အသိပေးရင်းနဲ့ ဒီတစ်ပတ်ရဲ့ နိုင်ငံရေးသုံးသပ်ချက်ကို ရပ်နားလိုက်ပါတယ်။
